Op zaterdag 15 december 2018 vond de vijfde ronde van de KNSB-competitie plaats. Het derde team van de Groninger Combinatie speelde thuis in het Denksportcentrum tegen Staunton 2. Er doet zich dit jaar in de klasse waarin GC3 uitkomt, een merkwaardige situatie voor die een beetje doet denken aan de autosport. In de Formule 1 wordt er soms geklaagd dat er in feite sprake is van twee wedstrijden in een, namelijk aan de ene kant de oppermachtige teams Mercedes, Ferrari en Redbull en aan de andere kant de overige teams die in feite hun eigen wedstrijd racen. Iets soortgelijks doet zich voor in de nieuwe vierde klasse van de KNSB, waarin GC3 dit jaar uitkomt. Aan de ene kant heb je het ongenaakbare LOS dat alles verpletterend wint. Het is een team dat eigenlijk in de eerste klasse thuishoort, maar dat in de vierde klasse uitkomt, omdat de wegen van de schaakbond nu eenmaal ondoorgrondelijk zijn. Aan de andere kant heb je de overige teams, aangevoerd door GC3, dat net als LOS tot nu toe alle wedstrijden heeft gewonnen, maar dan een stuk moeizamer, en dus evenveel matchpunten heeft, maar een sloot bordpunten minder. De opdracht voor GC3 is dus duidelijk. Blijven winnen om aansluiting te houden met LOS en dan in de onderlinge confrontatie hopen op een megastunt. Er moest dus gewonnen worden tegen Staunton 2.
Toen ik na ongeveer anderhalf uur een rondje langs de borden maakte, zag het er al goed uit voor de onzen. Op bord 8 leek Peter een pion te gaan winnen. Op bord 7 leek de stelling van Fons min of meer in evenwicht. Op bord 6 leek Govert iets beter te staan. Hij had weliswaar twee paarden tegen twee lopers, maar de stelling was redelijk gesloten en Govert had met zijn torens druk op de a-lijn tegen de pion op a7. Op bord 5 was ik met zwart zonder problemen uit de opening gekomen en stond ik zelfs ietsje beter. Op bord 4 stond Henk geweldig met een sterke extra vrijpion. Ewout komt soms wat gedrongen uit de opening met zwart, maar nu had hij op bord 2 met wit een ruimtevoordeel, dus dat ging ongetwijfeld goedkomen. Bij Otto op bord 1 leek de stelling min of meer in evenwicht. Alleen op bord 3 bij Robert was er blijkbaar iets misgegaan in de opening. Al zijn stukken stonden defensief op een kluitje en zijn tegenstander had zowel meer ruimte, meer activiteit als een gevaarlijke vrijpion.
Terug naar mijn eigen partij. Mijn tegenstander had mijn Siciliaan rustig beantwoord met pionnen op d3, c3 en g3. Het werd een partij waarin niet veel gebeurde. Uiteindelijk wist ik af te wikkelen naar een iets beter eindspel, maar daarvoor moesten wel alle lichte stukken worden geruild. Al na 24 zetten werd remise overeengekomen in een stelling met alleen pionnen en zware stukken. Het meest intrigerende aan de partij was misschien wel de vraag of het objectief gezien zinvol zou zijn geweest om in de slotstelling door te spelen.
Zie diagram 1.
Zwart staat iets beter vanwege de druk op de achterwaartse d3-pion, maar een duidelijk plan om zijn stelling te verbeteren zie ik niet. Heeft zwart nog kansen of is zijn plusje puur symbolisch van aard? Wie het weet mag het zeggen. Ik besloot in elk geval opnieuw een rondje langs de borden te maken. Daarop concludeerde ik dat een remise in mijn partij voldoende zou moeten zijn om een overwinning voor het team veilig te stellen en dus bood ik na 24…Kg7 remise aan, hetgeen werd geaccepteerd.
Inmiddels waren ook Peter, Otto, Henk en Ewout klaar. Peter had inderdaad een pion gewonnen. Daarop ontstond volgens hem een vrij taaie stelling, maar toen maakte zijn tegenstander nog een fout en was het pleit beslecht. Henk wist zijn goede stelling om te zetten in winst. Van de partij van Ewout heb ik niet veel gezien, maar hij won ook. Otto had een combinatie gemist, waardoor een betere stelling veranderde in een slechtere, maar hij hield het nog wel op remise.
Daarmee hadden we 4 punten en dus was een halfje in de resterende drie partijen voldoende voor de winst. In feite was de wedstrijd op dat moment al beslist, want hoewel Govert en Robert allebei zwaar in de problemen zaten, kon Fons al niet meer verliezen. Hij had een eindspel op het bord met een extra pion in een stelling waarin beide spelers alleen nog een koning, twee lopers en een paar pionnen op het bord hadden. Gezien het feit dat alle pionnen aan dezelfde kant van het bord stonden, leek remise de meest waarschijnlijke uitslag, maar Fons probeerde nog een winstpoging. Mijn inschatting op dat moment was Fons remise, Govert en Robert verlies en daarmee een nipte 4,5 – 3,5 overwinning. Het liep iets anders. Bij Govert pakten zich donkere wolken boven zijn stelling samen. Toegegeven, als iemand binnen het team een verloren stelling nog kan ombuigen in winst, is het ontsnappingskunstenaar Govert, maar nu had hij zich dusdanig in de nesten gewerkt dat ik geen hoop meer zag. Zijn aanval op de a-lijn had niets opgeleverd en zijn tegenstander had de stelling geopend en het initiatief overgenomen. En nu was de koning van Govert in een matnet verstrikt geraakt.
Zie diagram 2.
Zwart aan zet had hier de genadeklap kunnen uitdelen met 1…Te4+! Nu is 2. Kh5 Tf5 direct mat, dus de koning moet terug naar h3. Maar na 2. Kh3 is 2…Kg8 beslissend. Na het gedwongen 3. g4 Lf4 4. g3 Txe1 5. gxf4 Txd1 blijft zwart een toren voor. In plaats daarvan vergat de tegenstander van Govert het tussenschaakje en tastte hij in de diagramstelling op gruwelijke wijze mis met 1…Kg8?? 2. Txe3 Tg6+ 3. Kh5 en zwart heeft niets voor het stuk, zelfs geen eeuwig schaak. Gedesillusioneerd gaf de zwartspeler niet veel later op en was het beslissende punt binnen. Meteen daarna kwam Fons remise overheen. Zijn winstpoging had tegen zijn taai verdedigende tegenstander tot niets geleid. Daarna zat alleen Robert nog aan het bord. Op de een of andere manier had hij de opening overleefd, maar het had wel een kwaliteit gekost en hij zat al geruime tijd in een verloren eindspel te ploeteren. Vlak voor het einde probeerde hij nog een laatste truc.
Zie diagram 3.
Hier speelde Robert 1…h3 in de hoop op 2. Txh3?? Pg1+ , maar zijn tegenstander liet zich niet foppen en antwoordde met 2. Th6+ gevolgd door 3. Txc6 met stukwinst en daarmee viel het doek. Rond kwart voor 6 moest Robert de vlag strijken. De eindstand kwam daarmee op een 5,5 – 2,5 overwinning.
16 december 2018
Ik had je eindspel nog even doorgespeeld, Reno. Je kunt de damevleugel nog op spelen. Na …b4 komen er lijnen open en wordt b2 misschien een tweede zwakte.