Op 25 november stond de verre uitwedstrijd naar Apeldoorn op het programma. In de auto spraken Edwin, Gijs, Daniël en Chelvan over onze schaakstijl, waarbij Edwin opmerkte dat hij vaak te bang is voor het spelen van een stukoffer en Chelvan zijn angst voor jeugdspelers kenbaar maakte. Beide opmerkingen bleken relevant voor het verloop van de middag. We kwamen ruim op tijd aan om te spelen tegen een team dat vooral bestond uit jeugdspelers. Dat betekent dat alle informatie die je over ratings heb meteen uit het raam gegooid kan worden. Tijd om te schaken! Hier een verslag van de partijen, ongeveer op chronologische volgorde.
Ik was op bord 3 als eerste klaar nadat ik in een redelijk mooie positie op een ongelofelijk domme manier een kwaliteit blunderde en daarna was het al snel klaar. Het was duidelijk het weekend van het doorbreken van langdurig ongeslagen reeksen. Voor het eerst sinds najaar 2021 staat er weer eens een nul achter mijn naam. Leuk detail, ik heb de afgelopen 3 kalenderjaren 3 officiële verliespartijen geleden en dat was elke keer tegen een minderjarige tegenstander. Ben ik oud nu? 1-0
Vervolgens had ik wel de tijd om rustig de andere partijen een beetje te volgen. Het viel al meteen op dat er op veel borden mooie gevechten plaatsvonden. Zo ongeveer rond 15:00 schatte ik zo in dat mijn mislukte partij niet meteen een harde nederlaag voor het team inluidde. Alex werd behoorlijk onder druk gezet. Henk had een pion meer, maar zijn tegenstander was wel leuke tegenaanvallen aan het opzetten. De stelling van Eddie zag er goed uit. Gijs was druk bezig met het aanvallen van een niet gerokeerde koning. Edwin was bezig met het spelen van een van zijn mooiste partijen, waarover later meer. Gerard en Daniël stonden beiden ook beter.
Henk was de tweede die klaar was met zijn partij. In een gesloten Siciliaan wist wit een mooie ontwikkelingsvoorsprong te maken. Vervolgens moest Henk voor de rest van de partij oppassen voor mataanvallen, waar wit een pion voor opgeeft. Na 18.Pd6+ wist Henk er voor te zorgen dat hij kon rokeren, waardoor hij een stuk veiliger staat en nu voordeel heeft met het pion meer. Wit speelde, zoals Henk het mooi verwoordde, een leuke blufpokerzet met 20.Lh6. Dit loperoffer kan gewoon geslagen worden en wit heeft niets, maar zwart besloot om voorzichtig te spelen. Wit speelde het nog wel leuk door met dreigingen op de pion op e6, maar zwart was te snel met een aanval op de koning, die uiteindelijk leidde tot mat. 1-1
Daarna kwam Eddie ons vergezellen met een vol punt. Hij leek op bord 4 met zwart een vrij soepele overwinning te hebben op basis van wat ik heb meegekregen van zijn partij. Hij had gevraagd om met zwart te spelen en dat was duidelijk de juiste beslissing. 1-2
Edwin speelde een prachtige partij op bord 6. Hij moest in een vierpaardenstelling even zijn draai vinden, maar nadat 16…a6 gespeeld kon worden en wit de loper wilde behouden kon zwart een pion winnen. Ondanks dit materiële voordeel heeft wit nog wel een actieve stelling. Hier kreeg zwart een beetje hulp, omdat 23. d5 zwart helpt met het spelen van 23… Pe5. Een prachtig veld voor dat paard! Zwart pakte vervolgens nog meer initiatief en stond na 28. Pc6 volledig winnend.
In bovenstaande stelling zag Edwin al redelijk snel de winnende zet, maar had een minuut of 15 nodig om de angst voor offers waar hij het in de auto over had te overwinnen. Uiteindelijk ging hij ervoor en speelde hij het prachtige: 28… Lxh3!! en gooide de koningsvleugel volledig open! Daarna ging hij uiteraard niet voor zetherhaling, maar gaf hij zijn prachtige loperoffer een mooi vervolg met het dodelijke 33…Te3! Enige manier om mat te voorkomen is 34. Pe7+, maar zwart staat hier natuurlijk volledig gewonnen. De tegenstander van Edwin was 1 van de jeugdspelers die duidelijk niet aan opgeven doet, dus Edwin besloot af te wikkelen naar een eindspel met 3 pionnen meer. Op het laatst moest hij nog even pat voorkomen, maar daar trapte hij natuurlijk niet in. Mooie overwinning! 1-3
Alex moest het onderspit delven tegen de enige niet-jeugdspeler van Apeldoorn. Hij kwam in een notenboom variant van het damegambiet wel lekker uit de opening, maar werd hard onder druk gezet op de damevleugel. Met 17. d5 kreeg zwart teveel controle over het c5 veld. Vervolgens kreeg zwart na 21. Ta2 een kans om door te breken en vrijpionnen te creëren, wat vervolgens ook gebeurde. Alex zag vervolgens correct dat een stuk offeren voor de twee vrijpionnen de beste optie was om er nog wat van te maken, maar vandaag speelde zijn tegenstander gewoon net iets te sterk. 2-3
Daniël won op bord 8 met zwart. Ik heb niet heel veel meegekregen van zijn partij, maar hij kwam in een eindspel terecht waar hij een kwaliteit voorsprong had met een toren tegen een paard. Beide spelers hadden een aantal pionnen. Ook de tegenstander van Daniël was niet van plan op te geven, waar ik wel respect voor kan hebben. Hij probeerde allerlei paardvorkjes uit te lokken. Daniël hield het hoofd koel en kon uiteindelijk promotie afdwingen na een iets te passieve zet met het witte paard. 2-4
Op bord 5 speelde Gijs met wit een Chigorin variatie. Hij speelde al snel de f-pion, g-pion en h-pion naar voren, waardoor zwart het risico niet nam om kort te rokeren. Hier maakte Gijs mooi gebruik van door snel initiatief te pakken en de koning aan te vallen. Zwart wist lang goed te verdedigen tegen de dreigingen van Gijs, totdat de e-lijn open ging en 19. Tde1+ definitief de rokade van zwart wist te voorkomen. Zwart zette vervolgens een mataanval op die Gijs wist te counteren met 21. Pd1. Met wat schaakjes won Gijs vervolgens een toren. Zwart probeerde nog een flinke aanval op de koning van Gijs, maar moest opgeven nadat er een dameruil afgedwongen kon worden. Mooie partij van Gijs, die zijn hoofd telkens koel wist te houden en de kansen die hij kreeg met beide handen aangreep. 2-5
Als laatste was Gerard klaar. Hij heeft mij een mooie samenvatting gestuurd van zijn partij die ik hier graag deel!
Ik speelde tegen Felix Pels. Felix is met zijn 12 jaar een schaaktalent. Dankzij de wet van de ratingdowngrading voor jong talent stond hij op een belachelijke 1014, terwijl hij zeker op 1600 – 1700 niveau presteerde. Ik denk dat hij over een jaar of twee die score ook toegekend zal krijgen, zo niet hoger.
De opening speelde Felix niet vlekkeloos, ik bereikte wat positionele voordelen (Stockfish gaf me een voordeel van 1,65) en terwijl we met stalen gezichten doorspeelden fantaseerde ik al heel tevreden dat ik mogelijk nog voor het donker thuis zou komen in Groningen.
Het middenspel. Ik vond het smalle weggetje niet om het voordeel te verzilveren, en Felix vond het smalle weggetje wel om mij flink onder druk te zetten. Ik moest precies verdedigen en uiteindelijk was er de misgreep. Ik belasterde mezelf, ouwe man, je tijd is voorbij. Schaken is soms een perfect middel om een hekel aan jezelf te krijgen. Met een stalen gezicht speelden we door, beiden in de wetenschap dat ik het ook op kon geven. Vechten, twee pionnetjes als compensatie voor een paard minder, volgens Stockfish bijna 4 punten achter. En toen bleek wat ik vaker bij de jonge clubspelers zie: perfecte openingskennis, goeie behandeling van het middenspel, maar verdwalen in de eindspelen. Terwijl het eindspel vaak zo’n spannende en elegante fase van het schaakspel is. Waar algemene inzichten, motieven gekoppeld moeten worden aan het unieke karakter van de stelling.
Goed inzicht in de eindspelstelling is ook sturend voor de behandeling van het middenspel.
Ik denk dat voor de gemiddelde clubspeler de bestudering van het eindspel te lijden heeft aan de tempoversnelling van het hedendaagse clubschaak: het slot moet vaak afgeraffeld worden.
Laten we de volgende stelling bekijken.
Zwart was zoekende naar een plan, speelde te snel, ruilde ten onrechte de toren, was actief op de damevleugel en liet zich twee pionnen op de koningsvleugel afsnoepen.
Wie staat er nu beter?
Volgens Stockfish zijn de kansen volkomen gelijk.
Ik was ondertussen zeer tevreden. Stel ik zou al mijn pionnen verliezen en mijn loper geven tegen de zwarte a-pion, zou zwart dan in staat zijn om binnen 50 zetten het mat te geven met K+L+P tegen K ? Remise leek sowieso haalbaar, en met irritante pionnetjes zou ik voor de winst kunnen gaan.
Wat moet hier het plan zijn van zwart, wat het plan van wit? Vanuit het zwarte perspectief: gezien de gevaarlijke pionnen zit meer dan remise er niet in. Dan moet een vesting gebouwd worden. De c-pion moet gestopt worden, het liefst door het paard, want de loper is flexibeler bij het tegenhouden van de pionnen op de koningsvleugel. Men kan een stelling visualiseren waarin de witte pionnenopmars gestopt kan worden. Dat is de les van Capablanca: bedenk de ideale velden voor de stukken en werk daar naar toe. In de partij zag ik deze stelling voor me: wit komt niet verder, want g5, Kf5; en h5, Kg5; en Kf4, Lc1.
Zwart koos een andere weg, en we bereikten de volgende stelling:
Overmoedig en onnozel had ik de koning naar de verkeerde vleugel gestuurd, in de hoop iets te forceren, de loper te binden aan de a-pion. De stelling is nog steeds binnen de remise-marge.
De vraag is nu: kan zwart de stelling vereenvoudigen (en een pionnetje terugwinnen) door Pxf7 te spelen?
Pas hier gaat zwart echt in de fout: Pxf7?. De zwarte koning moet nu op de damevleugel twee pionnen tegen houden, de loper moet op de koningsvleugel strijden tegen twee pionnen en een koning. Dat is teveel van het goede. Wit wint. 2-6
Uiteindelijk kregen we dus ondankt het snelle verlies van Chelvan een duidelijk, iets geflatteerde, overwinning. Ik vermoed dat als er over een jaar of twee jaar een rematch zou plaatsvinden tussen dezelfde spelers de meeste van ons niet meer zullen winnen. Op naar de volgende wedstrijd!
Geef een reactie
Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.