De geschiedenis van het Groningse schaakleven vanaf 1980 is nu compleet terug te lezen via het Blaadjesarchief op de website van Groninger Combinatie. Wim van Beersum heeft dit monnikenwerk geklaard voor de En Passant. Eerder al hadden Eddie Janssen en Peter Hulshof het UnitasNieuws gescand.
We kunnen filosofisch gaan doen over nut en noodzaak, belangrijker is dat de handschoen er lag, en dat hij is opgepakt. Nu mag iedereen genieten van de pareltjes en kleunen uit 40 jaar schaakstukjes. Want zoals de meeste schakers kunnen beamen, wij vinden het leuk om aardige stukjes te schrijven en te lezen over onze partijen, onze wedstrijden, wat er verder speelt op de club, noem maar op. Met het heengaan van vrijwel alle clubbladen is die traditie in grote mate verdwenen. Met het op de website ontsluiten van alle En Passants en UnitasNieuwsen van 1980 tot heden (of eigenlijk 2014) blijft zij op zijn minst toegankelijk. Alle leden die complete jaargangen hadden bewaard, en beschikbaar gesteld voor het scannen zijn wij zeer erkentelijk.
Dat scannen bleek trouwens minder rechttoe rechtaan dan op voorhand vermoed. Gestencilde blaadjes vooral waren slecht leesbaar, diagrammen vervaagd, foutief, of ontbraken zonder meer. Adreslijsten: liever niet. En zo gaf het scanwerk aanleiding tot allerlei issues.
Een heel aardig stukje hierover staat sinds kort op Komkommerschaaknieuws: wim-van-beersum-vervalst-de-geschiedenis
Toch kijken Wim van Beersum en ondergetekende opgewekt naar een nog verder verleden, al zijn we stiekem blij dat onze moederclubs SC Groningen en SV Unitas niet net zo oud zijn als stadgenoot SG Staunton. Maar wie op zolder jaargangen heeft liggen van dezer clubs organen uit de jaren ’60 of ’70: eindelijk betaalt uw volhardende bewaardrift zich uit. Laat het ons weten, dan kunnen wij weer aan de slag.
Het grasduinen door die oude blaadjes is natuurlijk hartstikke leuk. Zelfs al ken je geen van de betrokkenen, de geschetste situaties zijn herkenbaar, en soms ook goed opgeschreven. Zo af en toe valt je oog op iets grappigs, mij gebeurde dit bij het volgende korte stukje:
Door Zwartwit
HAALT SIEGBERT 1984?
“26/4/77”-EP 20/7
[In EP 20.7 publiceerde Manuel Nepveu onder de titel ‘Frans geschuif’ een analyse van een partij uit ’77; red.]
Verbijsterd ben ik, ja, dat ik dit mag aanschouwen: partijen uit 1977 nu geanalyseerd! Eindelijk, maar dan toch, zoals sommigen zeggen. Onmiddellijk besloot ik mijn verleden te openbaren en mijn eerste 42 partijen eens uitgebreid in de EP te analyseren. Echter, deze kolom is te klein (en meer ruimte krijg ik niet van de redactie: die hebben ze zelf nodig voor de bladvulling met Catalaanse partijen). Daarom volsta ik met een partij, gespeeld op mijn verjaardag in 1975, tegen Siegbert de Jong, destijds ook al een Fries en iemand met een rating van misschien wel 1975 (toen had ik nog enig respect voor dezulken). Ziet en huivert:
1 d4 Pf6 2 c4 c5 3 d5 d6 4 Pc3 e6 5 e4 ed5 6 cd5 g6 7 Pf3 Lg7 8 Le2 0-0 9 0-0 a6 10 a4 Te8 11 Pd2 Pbd7 12 Dc2 Pe5 13 Pe4 Pc4 14 Lc4 Pd7 15 Pd1 Tb8 16 a5 b5 17 ab6 Tb6 18 Ld2 Tb8 19 Ta3 Dc7 20 Te1 Pe5 21 Pe3 Tb2 22 Dc1 Dg5 23 Pf1 Pf3 24 Tf3 Dd8 25 Lc3 Lc3 26 Dc3 Db6 27 Lb3 Tb3 28 Db3 Db3 29 Tb3 Te7 30 Tb6 c4 31 Td6 Tc7 32 Tc6 Tc6 33 dc6 a5 34 Td1 c3 35 Te1 f5 36 Tc3 fe4 37 Ta3 Kf7 38 Ta5 Ke6 39 Ta8 Ld7 40 cd7 Kd7 41 Ta6 h5 42 Pd2 g5 43 Pe4 h4 44 Kf1 g4 45 Ke2 h3 46 g3 Kc7 47 Kd3 Kb7 48 Td6 Kc7 49 Kc4 Kc8 50 Kc5 Kc7 51 Kb5 Kb7 52 Td7 Ke8 53 Kc6 Kb8 54 Th7 1-0
Ik hoop wel dat u het droog hebt kunnen houden tot hier. Siegbert nam hier huilend van het lachen mijn felicitaties in ontvangst. Ik zie wel wat in die jongen. Volgens mij zit er nog wel groei in. Denkelijk kan hij zijn rating nog verder verbeteren. Dat Siegbert 1984 moge halen!
[gepubliceerd in EP 20.8, april 1983]
Allereerst die titel: “Haalt Siegbert 1984?” Die refereert aan een boek ‘Haalt de Sovjet-Unie 1984?’ van Amalrik uit het begin van de jaren ’70. Dit boek, vertaald door Bezemer, werd nogal eens aangehaald in de stukjes van Karel van het Reve. Doordat Van het Reve niet weinig van die stukjes schreef (ik sluit niet uit dat ook Scheepmaker heeft bijgedragen aan de bekendheid van de uitdrukking), werd de titel gemeengoed, en zag je steeds vaker varianten erop in druk verschijnen. Haalt de HEMA 1984? Haalt het Nederlands elftal 1984? Haalt Jan Nagel 1984?
De -best aardige- grap van deze titel in de En Passant is de switch van jaartal naar rating. Aan niet-schakers gaat de grap voorbij zonder een enkele gedachte; dit maakt het leuker.
Omdat een grap nog geen stukje maakt, wilde ik nagaan of 37 jaar later deze Siegbert ooit die rating van 1984 gehaald heeft. Hoewel de ratinglijsten af en toe in de En Passant gepubliceerd stonden, kon ik hier niet blind op varen. De Ratingviewer gaat terug (of ging, in de nieuwe zie ik voorlopig maar een paar jaar staan) tot 1993, we zoeken Siegbert de Jong, al weer jaren uitkomend voor Philidor Leeuwarden. Onderstaande grafiek laat het hoogste punt zien in de lijst van februari 2016, nota bene 33 jaar na de gestelde vraag in de En Passant!
Als we de betreffende lijst tevoorschijn halen, blijkt het antwoord ‘Nee’ te zijn. Siegbert heeft de 1984 niet gehaald. De piek ligt op 1970.
Bij nadere beschouwing is één partij hier in hoge mate debet aan: een intern potje op 12 januari 2016 met zwart tegen Derk Stegeman. Het kostte Siegbert op het toppunt van zijn kunnen 23 punten!
Dan schaak je meer dan 50 jaar. Je krijgt in 1983 de vraag gesteld, haal jij die 1984?! En dan speel je 33 jaar om tot 14 puntjes te komen van die graal, om in een doordeweeks partijtje met zwart tegen Derk (meestal geen probleem) in één klap de droom uiteen te zien spatten (Ja, ja, verlies tegen 1537 is -23, winst levert slechts 2 puntjes op, dan ben je er nog niet, dat snap ik ook wel, maar toch).
Natuurlijk heb ik Siegbert zelf om commentaar gevraagd. Sportief reageerde hij vrijwel per ommegaande:
Ik heb 1984 als rating nog steeds niet gehaald, maar ik blijf hopen. Mijn record staat op 1970. Leuk om het artikel uit 1983 nog eens terug te lezen in een oude En Passant. Ik was het allang weer vergeten. Ook vond ik de partij in mijn notatieboekje terug. Het bleek een partij tegen Albert Hebels te zijn.
(Siegbert de Jong)
Die partij tegen Hebels heeft Siegbert dus weer boven tafel. Geweldig toch, die notatieboekjes (voor wie geïnteresseerd is in notatieboekjes en -schriftjes, kan ik van harte de stukken op de website van SG Staunton over Henk Bunt en diens schriftjes aanbevelen!).
Wij hopen dat het lezers zo vergaat bij het openslaan van een vergane periode. Je bladert wat, laat je oog vallen op een nietig detail, en voor je het weet zit je weer vol in de jaren ’90, in de Evenaar, of bij een wedstrijd tegen Sissa. Veel plezier!
Naar dat partijtje Stegeman – De Jong van 12 januari 2016 heb ik niet meer durven vragen.
Jaap Ham :
22 augustus 2020
In mei 2019 was Siegbert(1840 inmiddels) in Philidor Leeuwarden 3 beland, dat in de 4e klasse KNSB roemloos degradeerde . In de laatste wedstrijd, toen zij de GC4 op bezoek kregen, wist ZD het volgende op te tekenen:Taco speelde tegen Siegbert de Jong, vroeger nog SC Groningen, een positioneel schuivertje met weinig tactisch vernuft. Dacht een verdwaalde loper op a5 mee te kunnen snaaien, kostte een dame(na tf5, dreigt ondekbaar th5, th1 mat)